Θλίψη: "Έφυγε" ο Κυριάκος Κάσσης

Δυσαναπλήρωτο το κενό του σπουδαίου καλλιτέχνη και ερευνητή-σήμερα το τελευταίο αντίο.

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Ύστερα από σύντομη νόσο έφυγε από τη ζωή προχθές Κυριακή σε ηλικία 79 ετών ο πολυπράγμων Κυριάκος Κάσσης (καλλιτέχνης, συγγραφέας, ποιητής και μελετητής) ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών στη χώρα μας, που ασχολήθηκαν με τέτοιο εύρος δραστηριοτήτων. Γεννημένος στο Πάλυρο της Μάνης το Μάρτιο του 1946, ήταν γνήσιο και πιστό τέκνο της Λακωνικής γης. Το 2012 μου είχε κάνει την τιμή να παραστεί ως ομιλητής σε παρουσίαση βιβλίου μου για τα κόμικς, ενώ τον Ιούνιο του 2022 μου παραχώρησε ευγενικά μία συνέντευξη, ίσως την τελευταία της ζωής του. Καλό σου ταξίδι φίλε μου, η τεράστια προσφορά σου δε θα ξεχαστεί.

Η κηδεία του Κυριάκου Κάσση θα Τελεστεί σήμερα Τρίτη στις 11:00 π.μ., από το Κοιμητήριο της Καισαριανής.

Το Ελληνικό Λεξικό (comics & pulps) είναι εδώ!

Αγαπητές φίλες και φίλοι της "9ης Τέχνης",

Ήρθε η ώρα να αποκτήσουμε την ελληνική εγκυκλοπαίδεια που αφορά οτιδήποτε έχει εκδοθεί ή δημοσιευτεί, κατά καιρούς, στη χώρα μας.

Σας καλούμε να επισκεφτείτε το νέο μας ιστολόγιο (ΕΔΩ) όπου είστε ευπρόσδεκτοι ως αναγνώστες (ακόλουθοι) πατώντας το σχετικό πλήκτρο της κεντρικής σελίδας (άνω αριστερά) ή και σαν συντάκτες, ώστε να κάνετε τις δικές σας αναρτήσεις με βάσει τα πρότυπα λήμματα που ήδη υπάρχουν. Σε αυτή την περίπτωση, χρειαζόμεστε από εσάς μία έγκυρη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομίου (κατά προτίμηση gmail) στην οποία θα λάβετε τη σχετική πρόσκληση, μέσω blogger.

Απολαύστε μαζί μας, το νοσταλγικό αυτό ταξίδι!

Η συντακτική ομάδα.

Κώστας Νιάρχος: Ένας καλλιτέχνης που λάτρεψε το Σκάκι!

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Ο Κώστας Νιάρχος (γεν. στο Παλαιό Ηράκλειο Αττικής) είναι διακεκριμένος Έλληνας ζωγράφος (απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, όπου θήτευσε κοντά στους Θ. Δρόσο, Γ. Κουζούνη, Παύλο Παυλίδη, John Blockley), γελοιογράφος και εικονογράφος βιβλίων. Είναι, επίσης, πτυχιούχος (Master of Science in Management) του Πανεπιστημίου Troy State της Αλαμπάμα των ΗΠΑ. Δημοσίευσε πολλές γελοιογραφίες και διάφορα σχέδιά του, στα περιοδικά Σάτιρα, Ρομάντσο, Θεατής, Θησαυρός, ΤΡΑΣΤ του Γέλιου, Φαντασία, Πρώτο και στις εφημερίδες Αθλητική Ηχώ, Σημερινά, Η Καθημερινή, Το Ποντίκι. Εικονογράφησε παιδικά, λογοτεχνικά και σκακιστικά βιβλία, ενώ δίδαξε ελεύθερο σχέδιο, πρακτική χρώματος, κινούμενο σχέδιο, σκίτσο, γελοιογραφία και εικονογράφηση σε Κολλέγια και ΙΕΚ. Έχει λάβει μέρος σε πολλές εκθέσεις ζωγραφικής και γελοιογραφίας (Παγκόσμια Έκθεση Γελοιογραφίας, Πνευματικό Κέντρο Κηφισιάς 1976, Γκαλερί ΩΡΑ 1972, Γκαλερί ΔΕΣΜΟΣ, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Δήμου Νίκαιας, κ.α.)

Samim Utkun (1928-2001)

Ο Samim Utkun (10 Μαρτίου 1928 – 14 Ιουλίου 2001) ήταν Τούρκος καλλιτέχνης, εικονογράφος και δημιουργός κόμικς. Γεννήθηκε στα Άδανα, εκεί όπου ο πατέρας του εργαζόταν ως γεωπόνος μηχανικός και ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας. Αφού τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Μπαλικεσίρ, μετακόμισε με τους δικούς του στην Κωνσταντινούπολη.

Τα πρώτα χρόνια.

Τα πρώτα του σχέδια (καρτούν) δημοσιεύθηκαν στο σατιρικό έντυπο Çizgi που εξέδιδε ο Sedat Simavi, όπως και στο περιοδικό 7 Gün (7 Μέρες). Το 1946 ξεκίνησε την καριέρα του στην εκδοτική εταιρεία Türkiye Yayınevi, φιλοτεχνώντας καρικατούρες και γελοιογραφίες για τα περιοδικά Yavrutürk και Çocuk Haftası (Εβδομάδα του Παιδιού) αμφότερα υπό τη διεύθυνση του Rakım Çalapala και για το Çocuk Sesi του M. Faruk Gürtunca.

 Υπηρετώντας τη στρατιωτική του θητεία συμμετείχε με το τουρκικό εκστρατευτικό σώμα του ΝΑΤΟ στον πόλεμο της Κορέας (1952-53).

Επιστρέφοντας εργάστηκε σε εφημερίδες όπως οι Demokrat İzmir, Tercüman και Yeni Asır.

Francisco Manuel Fuentes (1929-1994)

El Senor de Balantry (Joyas Literarias Juveniles #20)

Ο Ισπανός καλλιτέχνης Francisco Manuel Fuentes γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου1929 και ξεκίνησε την καριέρα του ως σχεδιαστής διαφημίσεων, αλλά τελικά στράφηκε στα κόμικς. Σε ηλικία 29 ετών (1958) εντάχθηκε στις εκδόσεις Hispano-Americana, για τις οποίες φιλοτέχνησε πολλές εικονογραφημένες σειρές, κυρίως της ανθολογίας Aventuras Célebres. Για τον ίδιο εκδοτικό οίκο συνεισέφερε και σε μερικά επεισόδια του Buffalo Bill. Από το 1961 έως το 1968 εργάστηκε στο περιοδικό El Capitan Trueno, καθώς και στο Capitan Trueno Extra. Στη συνέχεια εντάχθηκε στον εκδοτικό Οίκο Bruguera, για τον οποίο σχεδίασε την περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας με τίτλο Galax, που είχε ως κύριο πρωταγωνιστή έναν κοσμοναύτη, για το περιοδικό Bravo.

«Κλασσικά Αριστουργήματα».

Ταυτόχρονα, για τις εκδόσεις  Joyas Literarias Juveniles έκανε αρκετές υπέροχες διασκευές υπό μορφή κόμικς, πάνω σε λογοτεχνικά έργα διάσημων συγγραφέων. Μέρος αυτής της δουλειάς του εκδόθηκε και στην Ελλάδα, από το περιοδικό Μπλεκ, που παρουσίασε τη σειρά σε μορφή ένθετης προσφοράς.

Dudley l. Wynn

 

Ο Βρετανός εικονογράφος Dudley L. Wynn ασχολήθηκε κυρίως με το σχεδιασμό ιστοριών για κορίτσια, που δημοσιεύθηκαν από διάφορα εικονογραφημένα περιοδικά (June, Mandy, Bunty, Judy κ.λ.π, καθώς και τα αντίστοιχα Annual) των εταιρειών I.P.C. και D.C. Thomson κατά τις δεκαετίες του ’60, του ’70 και του ’80. Η σχεδιαστική του γραμμή σε αυτές είναι απολύτως ταιριαστή με το συγκεκριμένο είδος (αισθηματικές και δραματικές ιστορίες, όπως εκείνη με πρωταγωνίστρια την ετοιμοθάνατη Angela Hamilton) ωστόσο αυτή δεν ήταν η αποκλειστική του συνεισφορά στην ιστορία της «9^ης Τέχνης».

Paul Norris (1914 - 2007)

Paul Norris

"I've been drawing pictures from the first time I could hold a pencil" (Paul Norris)

Ο Paul Leroy Norris ήταν ένας διακεκριμένος Αμερικανός καλλιτέχνης - δημιουργός κόμικς, γνωστός ιδιαίτερα για την εικονογραφημένη σειρά επιστημονικής φαντασίας με τίτλο Brick Bradford, της οποίας υπήρξε σεναριογράφος και σχεδιαστής επί 35 συνεχόμενα έτη.

Τα πρώτα χρόνια.

Γεννημένος στις 26 Απριλίου 1914 στο Greenville του Ohio με γονείς του το Leroy Norris και την Lesta Norris (το γένος Arnett), ο Paul φοίτησε επί δύο χρόνια (1934-1935) στο Midland Lutheran College στο Fremont της Nebraska, κατόπιν συμβουλής του εξαδέλφου του, Dr. Emerson Reck, καθηγητή δημοσιογραφίας και διευθυντή του γραφείου ειδήσεων του σχολείου. Εκεί έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής του The Warrior, ενός ετήσιου λευκώματος του κολεγίου και επίσης έπαιξε σε θεατρικά έργα, διετέλεσε πρόεδρος της πανεπιστημιούπολης YMCA και ζωγράφισε διαφημιστικές πινακίδες για επιχειρήσεις.

Selby Donnison: Ο εικονογράφος της Βίβλου

Συνοπτικό αφιέρωμα σε έναν ακόμη σπουδαίο δημιουργό. 

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαϊδης)

Ο Βρετανός καλλιτέχνης (ζωγράφος και δημιουργός κόμικς) Selby William Donnison γεννήθηκε στις 19 Αυγούστου 1921 στο Tynemouth του Northumberland και πέθανε στο Newport του Monmouthshire το Φεβρουάριο του 1995, σε ηλικία 73 ετών. Διακρίθηκε κυρίως σαν εικονογράφων επικών, ιστορικών θεμάτων, αλλά και σαν σχεδιαστής σειρών για νέους και νέες.

Ron, Ron and... Ron (British comic artists)

 The name is Ron... Ron comic artist!

Αφιέρωμα στη μνήμη τριών εμβληματικών καλλιτεχνών, με κοινό μικρό όνομα!

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

RON EMBLETON

Ο Ρόναλντ Σίντνεϊ Έμπλετον (6 Οκτωβρίου 1930 - 13 Φεβρουαρίου 1988) ήταν Βρετανός εικονογράφος που έγινε γνωστός ως καλλιτέχνης των κόμικς. Τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60, ακολούθησε επίσης καριέρα ως ζωγράφος και εξέθεσε τα έργα του (κυρίως ελαιογραφίες) ευρέως στη Βρετανία, τη Γερμανία, την Αυστραλία, τον Καναδά και τις Η.Π.Α. Ήταν μέλος του London Sketch Club και της Εθνικής Εταιρείας Ζωγράφων, Γλυπτών και Χαρακτών και το 1960 εξελέγη μέλος του Βασιλικού Ινστιτούτου Ζωγράφων Ελαιογραφίας. Μετά τον θάνατό του σε ηλικία μόλις 57 ετών, η νεκρολογία του στους Times τον περιέγραψε ως «δημιουργό μερικών από τις καλύτερες έγχρωμες σειρές περιπέτειας των σύγχρονων βρετανικών κόμικς... έναν μεγάλο γνώστη της τέχνης του». Οι David Ashford και Norman Wright, γράφοντας στο Book and Magazine Collector (Μάρτιος 2002), σημειώνουν ότι «το έργο του για ποικίλα περιοδικά όπως τα Express Weekly, TV Century 21, Princess, Boys' World και Look and Learn έχει κερδίσει τον σεβασμό κάθε επαγγελματία στον τομέα και την ευγνωμοσύνη όλων εμάς, που θαυμάζουμε την τέχνη των κόμικς». Ο μικρότερος αδελφός του είναι ο συνάδελφός του εικονογράφος και καλλιτέχνης κόμικς Gerry Embleton.

Μία αναδρομή: Στη μνήμη του Fred Baker (; - 4.6.2008)

Billy's Boots (εικονογράφηση: John Gillatt)

Ένας ακούραστος και συνεπής δημιουργός.

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Ο αείμνηστος Βρετανός συγγραφέας, δημιουργός ιστοριών κόμικς Fred Baker (γνωστός επίσης με το ψευδώνυμο Mike Brogan) εγγράφεται στη συλλογική μνήμη των φίλων της «9^ης Τέχνης» σαν μία εμβληματική μορφή. Η συγγραφική του καριέρα στο χώρο απλώθηκε σε βάθος μισού αιώνα, με τις τελευταίες του συνεισφορές να σημειώνονται νωρίς τη δεκαετία του ’90. Αργότερα, καθώς βρισκόταν ήδη σε αρκετά προχωρημένη ηλικία (εικάζω ότι θα πρέπει να ήρθε στον κόσμο τα τελευταία προπολεμικά έτη, περίπου το 1935) αποσύρθηκε στο σπίτι του στην Κορνουάλη. Δυστυχώς προσβλήθηκε από τη νόσο του Alzheimer, από επιπλοκές της οποίας και «έφυγε» τελικά περιστοιχισμένος από την οικογένειά του, πριν από 17 χρόνια (4 Ιουνίου 2008). 

«ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ» από το περιοδικό Μπλεκ.

(Γράφει ο λάτρης-νοσταλγός Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Ήταν καλοκαίρι του 1976 όπου μόλις είχα ολοκληρώσει τις εισιτήριες εξετάσεις μου για το γυμνάσιο (είχα βάλει στόχο μου την εισαγωγή στην Ιωνίδειο Πρότυπο Σχολή του Πειραιά, κάτι που πέτυχα) και χαρούμενος πήρα στα χέρια μου το νέο τεύχος του αγαπημένου μου εβδομαδιαίου περιοδικού, του Μπλεκ. Στο εξώφυλλο, λοιπόν, του #365 (της αρχικής περιόδου) με περίμενε μία μεγάλη έκπληξη: Αφενός αναγγελλόταν η αύξηση των σελίδων του εντύπου (από 68 σε 76) αφ’ ετέρου υπήρχε σε αυτό μία προσθήκη, ενός 8σέλιδου ενθέτου που τιτλοφορούνταν Κλασσικά Εικονογραφημένα Αριστουργήματα. Επρόκειτο για μία επιμελημένη καινοτομία, όπως ήταν η διασκευή έργων της παγκόσμιας κλασσικής λογοτεχνίας, υπό μορφή κόμικς. Στο μυαλό μου ήλθαν οι εκδόσεις της Ατλαντίδας, του εκδοτικού Οίκου των αδελφών Πεχλιβανίδη, οι οποίοι είχαν φέρει, πολύ παλαιότερα στην Ελλάδα το περίφημο franchise των Κλασσικών Εικονογραφημένων (δηλαδή μία αποκλειστικότητα των διάσημων Αμερικανικών Classics Illustrated) εμπλουτίζοντάς το, με τεύχη που είχαν καθαρά ελληνικό προσανατολισμό. Θεώρησα εύλογα πως θα είχαμε και εδώ τώρα, μία ανάλογη προσπάθεια. Κάθε ένθετο αποτελούνταν από οκτώ έγχρωμες σελίδες, με την παρουσίαση του ενός έργου να ολοκληρώνεται σε τέσσερις συνέχειες. Το πρώτο έργο που παρουσιάστηκε (#365-368) ήταν Ο Κυρίαρχος του Κόσμου, ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα του ευφάνταστου Γάλλου συγγραφέα Ιουλίου Βερν (1828-1905).

"Οι Ήρωες του Χάρλεμ"

 

Harlem Heroes ήταν το όνομα μίας (υποθετικής) αθλητικής ομάδας, που οι Αφροαμερικανοί παίκτες της λάμβαναν μέρος στο παγκόσμιο πρωτάθλημα ενός φουτουριστικού ομαδικού σπορ (Aeroball) του έτους 2050 μ.Χ.  Πρόκειται βεβαίως για το ομότιτλο αθλητικό κόμικ επιστημονικής φαντασίας, που δημοσιεύτηκε από το Βρετανικό περιοδικό 2000AD (1977 – 1979). «Ιθύνων νους» για ολόκληρη την ύλη του εντύπου υπήρξε ο δραστήριος εκδότης Pat Mills, ενώ το σενάριο της συγκεκριμένης σειράς εμπνεύσθηκε ο ιδιαίτερα ευφάνταστος συγγραφέας Tom Tully (Death Game 1999, Johnny Red, The Leonard from Lime Street, The Team that Went to War, The Wild Wonders κ.α.) Τα σχέδια φιλοτέχνησε πρωτίστως ο αυτοδίδακτος καλλιτέχνης Dave Gibbons (Dan Dare, Watchmen, Judge Dredd κ.α.) και δευτερευόντως ο Ιταλός συνάδελφός του, Massimo Bellardinelli (Dan Dare, Slaine κλπ). Χάρις στην επιτυχία που γνώρισε η σειρά, οι υπεύθυνοί της δημιούργησαν μία συνέχειά της (σίκουελ) με τίτλο Inferno, η δράση της οποίας μεταφέρεται δύο δεκαετίες αργότερα από την αρχική.

Ο Tim που έγινε… ΤΟΜ!

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Στο #290 (1973) του αγαπημένου μας περιοδικού Μπλεκ, όλοι οι -τότε πιτσιρικάδες- αναγνώστες παρατηρήσαμε μία προσθήκη υπότιτλου στο εξώφυλλο, καθώς είχε εμφανιστεί εκεί η σύντομη φράση KAI… ΤΟΜ. Ανοίγοντας το τεύχος η έκπληξή μας ήταν μεγάλη, αφού από τη σελίδα 3 (δηλαδή πρώτη στη σειρά εμφάνισης) ξεκινούσε μία νέα ιστορία γουέστερν που διέθετε εξαίρετο σχέδιο και αγωνιώδη πλοκή! Ήταν η δεύτερη του είδους της που μας παρουσίαζε ο Μπλεκ, καθώς από το ξεκίνημά του (1969) και έως το 1978 μας είχε γνωρίσει το Ρίνγκο (Il Piccolo Ranger), μία επίσης υπέροχη δημιουργία των Ιταλών καλλιτεχνών Andrea Lavezzolo (1905-1981) και Francesco Gamba (1926-2012).

Η υπόθεση του… ΤΟΜ

Έχοντας χάσει τον πρώην σερίφη θείο του και τελευταίο εν ζωή συγγενή, από τα χέρια της συμμορίας του κακοποιού Lucky Bear, ο νεαρός Tim (και όχι Τομ) Carter αποφασίζει να καταταγεί στον στρατό ως ιχνηλάτης, όπου σύντομα βρίσκει την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του με τους δολοφόνους. Έτσι στα 1958 ξεκινά η μακρά σειρά περιπετειών με χαρακτηριστικό τίτλο Un Ragazzo Nel Far West (Ένα Παιδί στην Άγρια Δύση), η οποία σηματοδότησε το ντεμπούτο του Guido Nolitta [καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Sergio Bonelli (1932-2011)] στη συγγραφή σεναρίου.

Το Έπος του Γαβριήλ!

Το εξώφυλλο του Έπους.

Σε μία επίτομη έκδοση, όλη η νοσταλγία των underground comics υπέρ-ηρώων (και όχι μόνο...) που λάτρεψε μία ολόκληρη γενιά αναγνωστών.

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Το «έφερνα πολύ βαριά» που δεν είχα καταφέρει να τον δω την ημέρα της έκθεσης της επίτομης δημιουργίας του με τίτλο Το Έπος των Απέθαντων, όμως δεν το ξέχασα. Συναντήθηκα επιτέλους χθες, μετά από πολύ καιρό που είχα να τον δω, με τον εκλεκτό μου φίλο και σπουδαίο καλλιτέχνη Γαβριήλ Τομπαλίδη στον Πειραιά. Πήρα το ΜΕΤΡΟ τελειώνοντας απ’ τη δουλειά αργά το μεσημέρι και κατέβηκα στη στάση Μανιάτικα (αλήθεια, τι υπέροχος σταθμός αυτός, ένοιωσα σα να μπήκα στο… διαστημόπλοιο Enterprise ως νέος Κάπταιν Κερκ!) όπου και με περίμενε, χαμογελαστός όπως πάντα.

Κάτσαμε σε μία πολύ συμπαθητική καφετέρια και απολαμβάνοντας τη δροσιά της σκιάς (όχι του κλιματιστικού) είπαμε για πάρα πολλά… Για την πολιτική κατάσταση, για τις ρήσεις του... Αϊνστάιν, για τον… κόβιντ, για τις γατούλες κλπ Φυσικά, μιλήσαμε και για τα αγαπημένα (και των δύο μας), κόμικς. Μου έκανε μία εξαιρετική, προσωπική και πολύ παραστατική αφιέρωση στη μέσα σελίδα του υπέροχου Τόμου του, που παρεμπιπτόντως συστήνω σε όλους ανεπιφύλακτα. Ένοιωσα για ακόμη μία φορά ότι βρίσκομαι με έναν αληθινό φίλο, που με εκτιμάει και τον εκτιμώ. Στα του Τόμου, τώρα…

Πρόλογος (όχι ταπεινός) από το Δημήτρη Βανέλλη, που σε μπάζει αμέσως στο κλίμα του έργου. Ο Γαβριήλ ξεδιπλώνει σε 60 σελίδες όλη του την κατασταλαγμένη αντίληψη για τα εικονογραφημένα μίας εποχής που πέρασε μεν, δεν ξεχάστηκε δε…

Δημιουργός με δυνατή γραμμή και καυστικός εκεί που πρέπει, μας παρουσιάζει παλαιούς αλλά και νέους, απίστευτους χαρακτήρες (που εφηύρε πρόσφατα!) με τρόπο μαγευτικό! Οι φιγούρες του διατρέχουν τα καρέ, κρύβονται, επανεμφανίζονται σαν… φαντομάδες εκεί που δε τους περίμενες, σχολιάζουν, αστειεύονται, περνάνε καλά, μαζί και ο αναγνώστης.

Δε θα γράψω άλλα, διότι δε θέλω να σας κάνω … «spoiler»!

Φίλε Γαβριήλ, είσαι τυχερός και ευτυχώς που υπάρχουν, μεταξύ άλλων, άνθρωποι όπως οι υπεύθυνοι της εταιρείας Jemma Press (μην ξεχάσουμε τον εκδότη, δεν κάνει!) οι οποίοι εκτιμούν και στηρίζουν το έργο σου. Εύχομαι εις ανώτερα και σύντομα!

 

Τρία χρόνια δίχως το Νίκο Δεληγιώργη...

 

Ήταν ένας άνθρωπος σπάνιος, προικισμένος και ευφυής. Έπιασε τη ζωή (μία ζωή που δεν του χαρίστηκε) όπως λέμε "από τα μούτρα", αγωνίστηκε, οραματίστηκε και πέτυχε! Πρώτα απ' όλα για τους αγαπημένους του ανθρώπους. Τη σύζυγό του τη Λίνα και τα δυο τους παιδιά, τον Αλέξανδρο και τη Ναταλία, που σήμερα 12 Ιουνίου θα τιμήσουν τη μνήμη του. Τέτοια ημερομηνία πριν από τρία ακριβώς χρόνια (12.6.2022) ο Αλέξανδρος Δεληγιώργης γνωστοποίησε το θάνατο του πατέρα του, Νίκου. Ύστερα από μία πολυετή καριέρα ως εκδότης αγαπημένων περιοδικών που μεγάλωσε μαζί τους μία ολόκληρη γενιά αναγνωστών, είχε έρθει η ώρα για τον πολυπράγμονα Νίκο Δεληγιώργη να Αναπαυθεί. Τον αποχαιρέτησα με συγκίνηση, που ένοιωσα πως κορυφώθηκε μέσα μου ακριβώς τη στιγμή που οι οικείοι του μου έκαναν τη μεγάλη τιμή να πω κι εγώ δυο λόγια ως ύστατο, δικό μου χαίρε προς εκείνον, την ημέρα της κηδείας του.

Νίκο δεν θα ξεχαστείς! Όλοι εμείς που απολαύσαμε τις ιστορίες που μας χάρισες, σε ευχαριστούμε για ακόμη μία φορά και ευχόμαστε η παρακαταθήκη σου να παραμείνει "ζωντανή" μέσα στον αδυσώπητο  χρόνο.

ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ #424 (83)

 

Το εξώφυλλο της Ιταλικής έκδοσης

ΜΑΡΚ: Ο Μυστηριώδης Γιατρός (La Valle Fumante)

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Σήμερα θα παρουσιάσουμε μία παλαιά ιστορία του αγαπημένου μας χαρακτήρα Λοχαγού Μαρκ (Il Comandante Mark) την οποία «αλιεύσαμε» (μεταφρασμένη στα Ελληνικά) από το #424 (83) του β΄ κύκλου του εβδομαδιαίου περιοδικού ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ, που εξέδωσε ο Περιοδικός Τύπος Α.Ε. (ιδιοκτησίας του αειμνήστου Στέλιου Ανεμοδουρά) την Πέμπτη 25 Ιουλίου 1991. Παρατηρούμε ότι ενώ ο πρωτότυπος τίτλος των τριών δημιουργών (Pietro Sartoris, Darrio Guzzon, Giovanni Sinchetto) οι οποίοι υπέγραφαν με το αρκτικόλεξο eSseGeSse, μεταφράζεται ως Η Καπνίζουσα Κοιλάδα, στην Ελλάδα προτιμήθηκε η φράση Ο Μυστηριώδης Γιατρός.

Η υπόθεση (περιληπτικά): Ενώ ο Μαρκ περιπλανιέται έφιππος κατά τη διάρκεια μίας ανιχνευτικής αποστολής, δέχεται πυροβολισμούς από δύο κρυμμένους στα φυλλώματα μίας πλαγιάς Άγγλους στρατιώτες, εκ των οποίων ο ένας διαφεύγει έντρομος. Πριν προλάβει να τον κυνηγήσει με το άλογό του, ο Μαρκ ακούει σπαρακτικές κραυγές και αντικρίζει έναν ηλικιωμένο ιχνηλάτη να παλεύει με μία γιγαντόσωμη αρκούδα. Ο Μαρκ σκοτώνει με το ξίφος του το άγριο ζώο, όμως ο δυστυχής άνδρας (γέρο-Κούργουοτ) έχει αφήσει την τελευταία του πνοή.

In Memoriam: Eugenio Antonio Benni (1939-2009)

 [Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης]

Ο Ιταλός καλλιτέχνης Eugenio Antonio Benni γεννήθηκε στις 8 Ιανουαρίου του 1939 στην Άγιανζ, μια γαλλική πόλη του διαμερίσματος Μοζέλα στην περιοχή της Λωρραίνης, από Γάλλο πατέρα και Ιταλίδα μητέρα. Σε νεαρή ηλικία μετακόμισε στους παππούδες του από την πλευρά της μητέρας του, οι οποίοι κατοικούσαν στο Ραϊάνο του Αμπρούτσο, όπου και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Έχοντας αποφοιτήσει (1960) από το Ινστιτούτο Τέχνης της Σουλμόνα, ξεκίνησε την καριέρα του το επόμενο έτος ως σχεδιαστής στο ατελιέ του περίφημου εικονογράφου Νικόλα Ντελ Πρινσίπε (1927-2002), από τον οποίο επηρεάστηκε σημαντικά στην τεχνοτροπία του. Η συνεργασία των δύο ζωγράφων θα αποδειχθεί πολύ παραγωγική και θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '80. Σε αυτά τα χρόνια, ο Benni συνεισφέρει για μία μεγάλη σειρά από κόμικς, συμπεριλαμβανομένων των Yuma Kid (στο οποίο επιμελείται και τα κείμενα), Pat Emoul (που θα εκδοθεί αργότερα από τον F. Spada) στις εικονογραφημένες σειρές Rip Kirbye, Tom Billy By, Zorro, Robin Hood, Joe Ringo, La Freccia Nera, Il Camionista, Gol/Il Centravanti, Il Tromba, Alcina la Maga, Angelica, Teodora και πολλές ακόμα άλλες, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τα Capitan Miki και Il Grande Blek, κόμικς που έχουν μείνει στην ιστορία. Εκείνα τα χρόνια δημιούργησε επίσης μια σειρά από γελοιογραφίες, που θα συμπεριλαμβάνονταν στο περιοδικό Il Solletico. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ο Μπένι άρχισε να συνεργάζεται με το στούντιο του Αλμπέρτο ​​Τζιολίτι (1923-1993) στη Ρώμη, για το οποίο δημιούργησε μια σειρά από κόμικς τρόμου. Η έκδοση των σειρών Zippo Panino και Sfitty (από την εκδοτική Bianconi) θα ακολουθήσει σύντομα. Στις αρχές της δεκαετίας του '90 ο ακούραστος Μπένι εγκαινίασε μία νέα συνεργασία, αυτή τη φορά με τον Ρομάνο Φέλμανγκ. Σχεδίασε τότε αρκετές περιπέτειες για το χαρακτήρα Phantom L'Uomo Mascherato, κάτι που οδήγησε στο να προστεθεί και το δικό του όνομα στη λίστα συντελεστών ενός από τα πλέον διάσημα κόμικς στον κόσμο. Θα συνεργαστεί με τον Φέλμανγκ μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2000. Στις 2 Μαΐου του 2009, ο Μπένι πέθανε στο νοσοκομείο του Κιέτι, σε ηλικία 70 ετών.

Δημήτρης Γρατσίας: Μία ξεχωριστή περίπτωση!

 

Εξαιρετικό σχέδιο του καλλιτέχνη,
με θέμα το ποδόσφαιρο
(εφ. 'Αθλητική Ηχώ', 3 Μαρτίου 1959)

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Ο βραβευμένος ζωγράφος και εικαστικός Δημήτρης Γρατσίας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 5 Ιουλίου του 1937 (ή 1938) και σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών από το 1961 έως το 1967 (έχοντας δασκάλους το Γιάννη Μόραλη και τον Βασίλη Βασιλειάδη) πάνω στα αντικείμενα της ζωγραφικής, της διακοσμητικής και της σκηνογραφίας. Ακολούθως συνέχισε τις σπουδές του στο Camden Arts Centre του Λονδίνου, με αντικείμενο την κεραμική τέχνη. Παρουσίασε δουλειές του σε πολλές εθνικές, ομαδικές και διεθνείς εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (όπως στην 6^η Trien ale της Πολωνίας το 2006, όπου και του απονεμήθηκε τιμητική διάκριση) καθώς και σε 14 ατομικές. Η τελευταία του ατομική αναδρομική έκθεση πραγματοποιήθηκε στην Πινακοθήκη Κορίνθου την άνοιξη του 2009, όπου και εκτέθηκαν έργα του της δεκαετίας 1995 - 2005 εμπνευσμένα από τον Αριστοφάνη και τον Αισχύλο, την υποκριτική τέχνη γενικότερα και το θέατρο του Καρόλου Κουν. Διετέλεσε τακτικός καθηγητής βασικού σχεδίου στο Τμήμα Διακοσμητικής και Σχεδιασμού του Τ.Ε.Ι. Αθήνας (1977-2004), αφιερώνοντας ολόκληρη τη ζωή του στην τέχνη που αγάπησε. Ήταν επίσης, μέλος του Ε.Ε.Τ.Ε. Πέθανε το Μάρτιο του 2010 στην Αθήνα.

Πηγές.

https://www.tovima.gr/2010/04/17/culture/sti-mnimi-toy-zwgrafoy-dimitri-gratsia/

https://heraklionartgallery.gr/artist/gratsias-dimitrios/

http://www.nikias.gr/ell/product/%CE%93%CF%81%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82

https://glypto.wordpress.com/2008/05/11/gratsias/

Μία παλιά τέχνη: Οι ποδοσφαιρικές γελοιογραφίες!

Έργα του Βασίλη Χριστοδούλου (1961)

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Το ποδόσφαιρο, ως το δημοφιλέστερο –διαχρονικά- παγκόσμιο ομαδικό άθλημα έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών δημιουργών. Εκατομμύρια βιβλία, μυθιστορήματα και μελέτες έχουν γραφτεί σε όλο τον κόσμο για την ιστορία του «Βασιλιά των Σπόρ», πολλές κινηματογραφικές ταινίες  έχουν παραχθεί και φυσικά, εκατοντάδες εικονογραφημένες σειρές (κόμικς) έχουν κυκλοφορήσει με ήρωες (φανταστικούς ή όχι) παίκτες του ποδοσφαίρου, που αγκαλιάζουν το αναγνωστικό κοινό όχι μόνο της Ευρώπης και της Νοτίου (κυρίως) Αμερικής, αλλά και της Ασίας! Σε αυτόν τον τομέα, ο αξέχαστος «Byron» (ΒύρωνΑπτόσογλου) κατέχει τα εγχώρια «ηνία»! Εκτός, όμως από τα κόμικ-στριπ, υπάρχουν και τα μεμονωμένα σχέδια-καρέ, αλλά και οι γελοιογραφίες με θέμα το ποδόσφαιρο.

Για το Μιχάλη...

 

Μπλεκ #1 (Τετάρτη 25 Ιουνίου 1969)

Στο άκουσμα του ονόματος «Μπλεκ» οι λάτρεις των εικονογραφημένων εντύπων ανακαλούν από τη μνήμη τους τη γεροδεμένη φιγούρα ενός πανύψηλου και κατάξανθου νεαρού  άνδρα, ντυμένου με μία γούνινη ζακέτα, που με τις "ατσάλινες" γροθιές του σκορπούσε τον πανικό στους Βρετανούς αποικιοκράτες κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής επανάστασης (1775 – 1783). Αντιθέτως, εγώ πρώτα θυμάμαι το Μιχάλη. Το συχωρεμένο φίλο μου, που με μύησε στη μαγεία του «ξανθού γίγα» την άνοιξη του 1973, δείχνοντάς μου το αγαπημένο του περιοδικό. 

Ξαπλωμένος τα μεσημέρια στο κρεβάτι του φτωχικού του σπιτιού, απολάμβανε να διαβάζει τις γεμάτες ανθρωπισμό και γενναιότητα περιπέτειες του ανίκητου αρχηγού των κυνηγών και να τις συζητάει μαζί μου. Ήμουν δεν ήμουν εννέα χρονών τότε, σε μία τρυφερή ηλικία, με χαρακτήρα ακόμη αδιαμόρφωτο και ως εκ τούτου ευάλωτος σε κάθε λογής επιρροή. Είναι ευχής έργο λοιπόν, ότι οι ιστορίες που έγραψαν για το σπουδαίο Αμερικανό πατριώτη οι αείμνηστοι Ιταλοί δημιουργοί του («eSseGeSse») διαπνέονταν από υψηλές αξίες και σπάνια ιδανικά. Επιπλέον οι τρεις καλλιτέχνες (P. Sartoris, Darrio Guzzon, Giovanni Sinchetto) που αποτελούσαν τη συνεργατική ομάδα, διέθεταν την ικανότητα να συνθέτουν υπέροχες εικόνες  που επηρέαζαν σε αφάνταστο βαθμό τους μικρούς αναγνώστες. Αρετές όπως ο αλτρουισμός, η αυτοθυσία, η αλληλεγγύη, η μετριοφροσύνη, η αξιοπρέπεια και η μεγαλοψυχία ξεπηδούσαν από τις σελίδες μίας ανεκτίμητης για μας έκδοσης, η οποία αισίως συμπλήρωσε 70 έτη από την πρώτη εμφάνισή της στη γειτονική χώρα. 

Αισθάνομαι την ανάγκη να απευθύνω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε εκείνο το παιδί που μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω και να αγαπήσω  τον ηγέτη των Αμερικανών στον αγώνα τους για ελευθερία, έστω και αν κανείς δεν τον αντίκρισε στα πεδία των μαχών, αλλά υπήρχε μόνο στη φαντασία των τριών εμπνευστών του!

Τα Μαγικά Παπούτσια του Μπίλυ!

Εικονογράφηση: John Gillatt

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Το Billy's Boots (στα ελληνικά αποδόθηκε ως Τα Μαγικά Παπούτσια του Μπίλυ) ήταν ένα δημοφιλές βρετανικό κόμικ του συγγραφέα Fred Baker και του καλλιτέχνη John Gillatt, το οποίο συνέχισε αργότερα ο Mike Western. Ως αρχική σύλληψη η ιστορία παρουσιάστηκε με χιουμοριστική χροιά, γραμμένη και σχεδιασμένη από τον Frank Purcell. Η πρώτη εκείνη σειρά δημοσιεύτηκε από το περιοδικό Tiger από τις 23 Δεκεμβρίου του 1961 έως και τις 13 Ιουλίου του 1963.

 Χρειάστηκε να κυλήσουν περίπου επτά έτη, έως ότου ένας πιο σοβαρός Billy Dane εμφανίστηκε στο #1 του περιοδικού Scorcher που κυκλοφόρησε στις 10 Ιανουαρίου του 1970. Αργότερα η σειρά μετακόμισε στο Tiger όταν τα δύο κόμικ συγχωνεύτηκαν (1974). Εν συνεχεία η ιστορία μπήκε στο Valiant και στο  New Eagle με το οποίο είχε συγχωνευτεί το Tiger. 

Walt Disney comics: Οι σπουδαιότεροι καλλιτέχνες!

 

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Ο πασίγνωστος ποντικός Μίκυ Μάους όπως όλοι ξέρουν, ήταν μία έμπνευση του σπουδαίου Αμερικανού καλλιτέχνη Walt Disney (5.12.1901 – 15.12.1966) ο οποίος και τον σχεδίασε αρχικά ως κινηματογραφικό καρτούν στα τέλη της δεκαετίας του ’20. Ωστόσο ο Μίκυ και η παρέα του σύντομα πέρασαν στα καρέ των κόμικς, πρώτα ως στριπ (Αμερικανικών εφημερίδων) και μετά ως τακτική, αυτόνομη έκδοση (Mickey Mouse comic). Η περίοδος αυτή κάλυψε ένα χρονικό διάστημα 65,5 ετών (13.1.1930 – 29.7.1995) κατά τη διάρκεια της οποίας ένας μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών ανέλαβαν την εικονογράφηση. Διότι ο Ντίσνεϋ, παρότι φιλοτέχνησε τα πρώτα σχέδια των ανθρωπόμορφων ηρώων από το ζωικό βασίλειο που ξετρέλαναν τα παιδιά, γρήγορα αποσύρθηκε από το σχεδιασμό και αφοσιώθηκε στην ανάπτυξη της διάσημης επιχείρησής του.

Roy of the Rovers στην Ελλάδα.

 

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Όπως γνωρίζει κάθε πιστός λάτρης της σειράς, ο Ρόυ Ρέης και η Μέλτσεστερ «γεννήθηκαν» το Σεπτέμβριο του 1954 υπό μορφή κόμικ, που φιλοξένησε -από το πρώτο του κιόλας τεύχος- το εβδομαδιαίο αθλητικό περιοδικό Tiger. Οι ιστορίες, οι οποίες στα πρώτα χρόνια αντλήθηκαν από τη φαντασία του πολυσχιδούς καλλιτέχνη Joe Colquhoun (1926-1987), γνώρισαν μεγάλη δημοφιλία και σύντομα διαδόθηκαν σε πολλές ακόμη χώρες της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Χρειάστηκε, ωστόσο, να περάσουν πάνω από 17 χρόνια πριν εκδοθούν και στην Ελλάδα. Το ‘ντεμπούτο’ της εδώ, αυτή η κορυφαία παγκοσμίως ποδοσφαιρική εικονογραφημένη ιστορία, το πραγματοποίησε τις παραμονές των Χριστουγέννων του 1971.

Roy of the Rovers: Ιδιαίτερες εκδόσεις

 

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Στην πολύχρονη διαδρομή του ως ο κορυφαίος (ποιοτικά και διαχρονικά) πρωταγωνιστής των ποδοσφαιρικών κόμικς, ο εμβληματικός Ρόυ Ρέης απόλαυσε πάμπολλες εκδόσεις. Στο παρόν αφιέρωμά μας ασχολούμαστε με τρεις από τις πιο χαρακτηριστικές παρουσίες του στον έντυπο τύπο. Παράλληλα με την τακτική, εβδομαδιαία (επί 39 συνεχή έτη) και αργότερα μηνιαία έκδοση (στα μέσα της δεκαετίας του ’90) ο ηγέτης της Μέλτσεστερ γνώρισε τρεις ακόμη, πολύ ιδιαίτερες φιλοξενίες σε δύο εφημερίδες και ένα αθλητικό magazine, που εξακόντισαν ακόμη περισσότερο τη δημοφιλία του. Έτσι εξηγείται το γεγονός πως ακόμη και σήμερα, 70 χρόνια από την πρώτη του εμφάνιση στα καρέ, ο (δικός μας) Ρόυ συνεχίζει να συγκινεί εκατομμύρια θαυμαστές των άπειρων αθλητικών του κατορθωμάτων, σε ολόκληρο τον κόσμο!

Σπουδαίοι δημιουργοί: Geoff Campion (1916 – 1997)

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της Βρετανικής Σχολής κόμικς ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή ως… εισπράκτορας! Στις 19 Νοεμβρίου του 1916 και εν μέσω του Μεγάλου Πολέμου (1914-1918) που συντάραζε την Ευρώπη, γεννήθηκε στο Κόβεντρι της Αγγλίας ο Arthur Geoffrey Campion. Ο άνθρωπος που αργότερα θα γινόταν γνωστός στο χώρο των εικονογραφημένων παιδικών περιοδικών σαν Geoff Campion, άρχισε να εργάζεται από μικρός σαν εισπράκτορας φόρων. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας κλήθηκε να υπηρετήσει στο Βρετανικό γραφείο διοίκησης των Ανατολικών Ινδιών. Ενώ ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος (1939-1945) εξελισσόταν, ο Geoffrey είχε την ευκαιρία να εκδηλώσει το έμφυτο σχεδιαστικό του ταλέντο, ως μέλος της συντακτικής ομάδας του στρατιωτικού εντύπου Jambo.

Ο «πατέρας» του Ρόυ Ρέης!

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Ο αγαπημένος μας ποδοσφαιρικός ήρωας (των κόμικς) είναι αναμφίβολα ο ξανθομάλλης επιθετικός των «Ρόβερς» του Μέλτσεστερ, Ρόυ Ρέης. Γεννημένος -σύμφωνα με το σενάριο της εμβληματικής Βρετανικής εικονογραφημένης σειράς Roy of the Rovers- στις 21 Οκτωβρίου του 1938, σε λιγότερο από τρεις μήνες θα γίνει 86 ετών! Ωστόσο, η παρουσία του στα καρέ της «9^ης Τέχνης» χρονολογείται εδώ και σχεδόν μία 70ετία (!) καθώς η μορφή του εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο #1 του εβδομαδιαίου περιοδικού Tiger (11.9.1954) της εκδοτικής εταιρείας Amalgamated Press (αργότερα Fleetway/I.P.C.)

PAUL TREVILLION: ο ακαταπόνητος δημιουργός!

Ο Paul Trevillion με τον Sir Bobby Charlton

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Ο Πολ Τρεβιγιόν (Paul Trevillion) είναι Βρετανός καλλιτέχνης, ζωγράφος και δημιουργός κόμικς, γεννημένος στις 11 Μαρτίου του 1934 στο Tottenham του Νότιου Λονδίνου. Η επαγγελματική σταδιοδρομία του διαρκεί τουλάχιστον επτά δεκαετίες, έως και σήμερα που ο πολυσχιδής καλλιτέχνης έχει ήδη συμπληρώσει τα 90 του χρόνια! Είναι ο δημιουργός της ποδοσφαιρικής σειράς (κουίζ) You Are the Ref. Αρχικά απασχολήθηκε ως κωμικός, αλλά αργότερα στράφηκε στη ζωγραφική. Κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας καριέρας του έχει συνεργαστεί με έναν μεγάλο αριθμό από έντυπα (περιοδικά και εφημερίδες) ενώ έχει εικονογραφήσει και αρκετά βιβλία. Έχει σχεδιάσει εκατοντάδες πορτρέτα διάσημων ποδοσφαιριστών και αθλητών πολλών άλλων σπορ (δεινός σπόρτσμαν και ο ίδιος), όπως και του Βρετανού πρωθυπουργού Ουίνστον Τσώρτσιλ (1874-1965). Τη δεκαετία του ’60 και πιο συγκεκριμένα το 1963, ο πολυπράγμων Τρεβιγιόν (που είναι και μουσικός) φιλοτέχνησε τη δημοφιλή ποδοσφαιρική σειρά Roy of the Rovers στο περιοδικό Tiger. Ως πρότυπο για τη μορφή του εμβληματικού Roy Race, του αρχηγού και ηγέτη των Rovers του Melchester, ο Paul χρησιμοποίησε τα χαρακτηριστικά του προσώπου του Bobby Charlton (1937-2023) ο οποίος μάλιστα για ένα διάστημα ήταν ο κύριος αρθρογράφος στο περιοδικό.