Η άγνωστη (σχετικά) πτυχή του Μιχάλη Νικολινάκου.

 

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Ο αξέχαστος ηθοποιός μας Μιχάλης Νικολινάκος (Χανιά[1], 26 Ιανουαρίου 1920 – Αθήνα, 13 Δεκεμβρίου 1994) υπήρξε ένας πολυσχιδής καλλιτέχνης. Εκτός της υποκριτικής, ασχολήθηκε επίσης με τη σκηνογραφία, τη  ζωγραφική (συμμετέχοντας σε δεκάδες εκθέσεις) και το σκίτσο, τη γελοιογραφία και την εικονογράφηση βιβλίων, ενώ επιπλέον διακρίθηκε ως χαράκτης, γραφίστας, μακετίστας και διαφημιστής. Δεν παρέλειπε δε, να παίρνει ενεργό μέρος στα κοινά του Πειραιά, με τον οποίο συνδέθηκε στενά επί δεκαετίες. Δημοσιογράφος από το 1946, αρθρογραφούσε συχνά σε διάφορα περιοδικά, ωστόσο αυτό που ελάχιστοι ξέρουν, είναι πως δημιούργησε και μία σειρά από κόμικ-στριπ για γνωστές εφημερίδες της εποχής του.

Αυτοπροσωπογραφία

Τα πρώτα χρόνια

Ο Νικολινάκος παρότι ήταν Λακωνικής καταγωγής,  γεννήθηκε στην Κρήτη και αυτό διότι ο Λιμενικός πατέρας του άλλαζε πολύ συχνά τόπο εργασίας. Γυμνάσιο ο «Μισέλ» (όπως θα γίνει ευρύτερα γνωστός στη συνέχεια) πήγε αρχικά στην Καλαμάτα (όπου και διδάχθηκε τα πρώτα καλλιτεχνικά μαθήματα) για να αποφοιτήσει από τον Πειραιά, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του. Από το 1939 έως το 1942 υπήρξε στέλεχος της Χ.Α.Ν. Νικαίας, ενώ το 1941 ο πατέρας του πέθανε από φυματίωση. Ήταν τα «μαύρα» χρόνια της απάνθρωπης Κατοχής. 

1960

Ο Μιχάλης, ανήσυχη φύση, έφτιαξε την πρώτη του γελοιογραφία πριν την ελληνική κατάρρευση (1941), η οποία ήταν αντιφασιστικού περιεχομένου και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ελληνικόν Μέλλον. Όταν τα πράγματα «έσφιξαν» στην πρωτεύουσα εντάχθηκε στο Ε.Α.Μ. λαμβάνοντας μέρος στην Εθνική μας Αντίσταση (1941 – 1944), ενώ βοηθούσε σε συσσίτια και αφισοκόλληση. Κατάφερε, ακόμη, να εγγραφεί στην Α.Σ.Ο.Ο.Ε., όπου φοίτησε τη διετία 1943-1944. Ήδη, υπέγραφε τα έργα του ως ΜΙΧ ΝΙΚ.

Το μπλόκο που τον σημάδεψε!

Στις 17 Αυγούστουτου αιματόβρεχτου 1944 οι ναζί, μαζί με ντόπιους προδότες εγκλώβισαν τον άμαχο πληθυσμό στην Πλατεία της Οσίας Ξένης. Ακολούθησαν πολύωρες έρευνες, καταστροφές, μεσαιωνικά βασανιστήρια και αθρόες εκτελέσεις (δολοφονίες) πατριωτών, που έμειναν στη συλλογική μνήμη σαν «Το Μπλόκο της Κοκκινιάς». Ο 24χρονος Μιχάλης μπόρεσε να σωθεί βρίσκοντας καταφύγιο σε μία στενή σήραγγα που ξεκινούσε από τον πυθμένα ενός ξεροπήγαδου, κουλουριασμένος επί ώρες! 

Η εμπειρία του εκείνη τον επηρέασε στην τεχνοτροπία του και τον έστρεψε στον ιμπρεσιονισμό. Το φθινόπωρο του 1945 και μετά από εξετάσεις, γράφτηκε στην Ανωτάτη Σχολή ΚαλώνΤεχνών από όπου αποφοίτησε το 1949, έχοντας θητεύσει, μεταξύ άλλων, δίπλα στους σπουδαίους καθηγητές Κωνσταντίνο Παρθένη και Ουμβέρτο Αργυρό. 

Από το 1951, σε ηλικία μόνο 31 ετών, ήταν ήδη γνωστός ζωγράφος, διακρινόμενος σε όλα τα είδη (μελάνι, υδατογραφίες, ελαιογραφίες).

Ηθοποιός

Ο Νικολινάκος δεν αρκέστηκε στη ζωγραφική και τη γλυπτική, αλλά στράφηκε και στην ηθοποιία. Ενώ είχε πραγματοποιήσει το ντεμπούτο του στο σινεμά με την ταινία του Χρ. Αποστόλου Το Στραβόξυλο (στην οποία έκανε και τα σκηνικά) στα 1952, φοίτησε ακολούθως στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών (1954 – 1957) υπό το Δημήτρη Ροντήρη. 

Το εντυπωσιακό παρουσιαστικό του (ψηλός και λυγερός) σε συνδυασμό με τα αρρενωπά χαρακτηριστικά του προσώπου του αλλά και το μελαγχολικό του βλέμμα, συνέτειναν στο να καθιερωθεί σε ρόλους «ζεν πρεμιέ».

Έως και το 1968 που αποφάσισε να αφοσιωθεί στη ζωγραφική, συμμετείχε σε συνολικά 26 κινηματογραφικά έργα, μεταξύ των οποίων τρεις διεθνείς παραγωγές (Γκρεγκ Τάλλας, Αγιούπα – Bed of Grass, 1956 κ.α.)

Συνεργασίες με εφημερίδες και περιοδικά.

Από το 1952 έως το 1963 ήταν πιστός συνεργάτης της εφημερίδας Ελευθερία του Πάνου Κόκκα, ενώ από το 1943 μέχρι το 1985 έγραφε στο περιοδικό Φιλολογική Πρωτοχρονιά. Φιλοτέχνησε εκατοντάδες γελοιογραφίες (με εμφανή επιρροή από το Φωκίωνα Δημητριάδη), σκίτσα, πίνακες, αφίσες κινηματογραφικών ταινιών, καλλιτεχνικές μπροσούρες κλπ. 

Στην Ελευθερία ήταν τακτικός εικονογράφος της στήλης Ελευθεροστομίες, ενώ σχεδίαζε τις εικόνες ιστορικών διηγημάτων σε συνέχειες (ιδιαίτερα του συγγραφέα Νίκου Αγγελή ) που αργότερα εκδόθηκαν σε αυτόνομους τόμους.

Διακρίσεις και υστεροφημία.

Το 1983 εκλέχθηκε πρόεδρος της Ένωσης Πτυχιούχων Α.Σ.Κ.Τ. Από τις 4 Μαρτίου έως την 31^η Μαΐου του 2018 πολλά έργα του εκτέθηκαν στη Δημοτική Πινακοθήκη Νίκαιας – Αγ. Ι.Ρέντη «Ντίνος Κατσαφάνας». Το έργο του συνεχίζει να προβάλει ο γιος του, ΝίκοςΝικολινάκος.

Παραπομπή

1.  ΜαρίαΠούλου (ιστορικός τέχνης), Μιχάλης Νικολινάκος. Η ζωγραφική, η εικονογράφηση και οι παράλληλες διαδρομές, έκδοση Δήμος Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη, 2018.

Πηγές

·         Ιστότοπος Εταιρείας Γραμμάτων & Τεχνών Πειραιά. 

·         Ιστολόγιο Δημ. Κρασονικολάκη, Αρθρογραφία για τον Πειραιά. 

·         ΚΑΤΙΟΥΣΑ 

·         Επίσημηιστοσελίδα