Hugo Pratt - Βιογραφία [1927-1995]

"Έχω 13 τρόπους να διηγηθώ τη ζωή μου και δεν ξέρω αν υπάρχει μία από αυτές που να είναι αληθινή ούτε εάν κάποια είναι πιο αληθινή από την άλλη. Ο Pessoa έλεγε ότι έχουμε δύο ζωές, αυτή που θεωρούμε πραγματική και αυτή που ονειρευόμαστε."

Ο Hugo Pratt (1927-1995) θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους σχεδιαστές στον κόσμο. Όλων των ειδών τα έργα του, από διάφορα comic panels μέχρι και υδατογραφίες του, εκτίθενται σε μουσεία, από την Πινακοθήκη Grand Palais στο Παρίσι, το Vittoriano στη Ρώμη, το Ca Pesaro στη Βενετία, και το Santa Maria della Scala στη Σιένα. Είναι αδιαμφισβήτητα ο ευρηματικότερος Ιταλός δημιουργός κόμικς, και από τους σημαντικότερους στην διεθνή ιστορία...

Για να καθοριστούν με ακριβή τρόπο οι ιστορίες του, μπορούμε να πούμε πως ο όρος «συγγραφική λογοτεχνία» δημιουργήθηκε ειδικά για εκείνον. Ο Pratt έχει αναφερθεί με αυτό τον όρο από συγγραφείς και καλλιτέχνες όπως ο Tim Burton, ο Frank Miller, ο Woody Allen, ο Umberto Eco, ο Paolo Conte. Έζησε στην Ιταλία, την Αργεντινή, την Αγγλία, τη Γαλλία και την Ελβετία, ταξιδεύοντας σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Λάτρης των ταξιδιών, οι εμπειρίες του ήταν αμέτρητες, και για αυτό το λόγο τα έργα του έχουν ένα πολυπολιτισμικό χαρακτήρα. Διατυπώνει τις εμπειρίες του στο χαρτί, φέρνοντας ρεαλισμό και πάντα ευαισθητοποιώντας τον αναγνώστη, σαν να ήταν ο ίδιος μέρος της δράσης.

Ο Hugo Pratt γεννήθηκε στις 15 Ιουνίου 1927 στο Ρίμινι της Ιταλίας, αλλά έχει ζήσει όλη του την παιδική ηλικία στη Βενετία σε ένα κοσμοπολίτικο οικογενειακό περιβάλλον. Ο παππούς του, ο Ιωσήφ, είναι αγγλικής καταγωγής, με την προγιαγιά του να είναι Εβραία, η γιαγιά του Μαράνο είναι τουρκικής καταγωγής. Σε αυτή τη συνάντηση των εθνών, των πεποιθήσεων και των πολιτισμών που δένουν το χρόνο, η μητέρα του, Εβελίνα Τζένερο, είναι λάτρης των μυστικιστικών επιστημών, κυρίως της χαρτομαντείας, ενώ ο πατέρας του,ο Ρολάντο, είναι ένας άνθρωπος της εποχής του, ένας στρατιωτικός που το 1936 μεταφέρθηκε στην ιταλική αποικία της Αβισσινίας. Αυτό ήταν το οικογενειακό περιβάλλον του Hugo Pratt. Στρατολογημένος από τον πατέρα του στην αποικιακή αστυνομία όταν ήταν μονάχα δεκατεσσάρων, έρχεται σε επαφή με τον τότε στρατιωτικό κόσμο της Αβησσυνίας, γνωρίζει όχι μόνο τον ιταλικό στρατό, αλλά και την βρετανική, της Σενεγάλης, όπως και τους Γάλλους. Η γοητεία των στολών, των οικοσήμων, των εκφράσεων των προσώπων θα παραμείνει πάντοτε παρούσα καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής του Hugo και θα αποτυπωθεί και στο έργο του. Ταυτόχρονα, όμως, κάνει φίλους με Αβινσιάνια αγόρια της εποχής του, χάρη στα οποία μαθαίνει την τοπική γλώσσα, καταφέρνοντας να ενταχθεί σε έναν κόσμο που συνήθως παρέμενε ξένος στους αποικιστές. Αυτά είναι τα χρόνια που είναι παθιασμένος με τα μυθιστορήματα περιπέτειας. Διαβάζει τα βιβλία του James Oliver Curwood, του Zane Gray, του Kenneth Roberts. Ανακάλυψε επίσης τα πρώτα αμερικανικά κόμικς περιπέτειας. Συγκεκριμένα, θα είναι η ανάγνωση του "Terry and the Pirates" του Milton Caniff που θα τον συναρπάσει στο σημείο που, από τότε που ήταν παιδί, αποφάσισε να γίνει καλλιτέχνης κόμικς. Επέστρεψε στην Ιταλία με το θάνατο του πατέρα του το 1943, και παρακολούθησε μαθήματα στο στρατιωτικό κολέγιο της Città di Castello και χάρη στην άριστη γνώση του της αγγλικής γλώσσα, το 1944 έγινε διερμηνέας του συμμαχικού στρατού με τον οποίο παρέμεινε μέχρι το τέλος του πολέμου. Στη Βενετία, το 1945, ο Hugo Pratt συμμετείχε, μαζί με μια ομάδα φίλων, στη δημιουργία ενός κωμικού περιοδικού, του Ace of Spades. Αυτή τη στιγμή αρχίζει επίσημα η καριέρα του ως σχεδιαστής. Θα είναι χάρη σε αυτό το περιοδικό που θα έρθει σε επαφή η «Ομάδα της Βενετίας» από ένα σημαντικό Αργεντινό εκδότη: ο Hugo Pratt μετακινείται έτσι αυτομάτως στο Μπουένος Άιρες το 1949, παραμένοντας εκεί για περίπου δεκατρία χρόνια.

Στην Αργεντινή γνώρισε αρκετούς σκιτσογράφους όπως τους Salinas ή τα αδέλφια Del Castillo. Παρακολουθώντας το χώρο όπου χορεύετε το ταγκό, ο Pratt μετατρέπετε σε έναν λάτρη της τζαζ μουσικής. Στο χώρο γνωρίζει και τον Dizzy Gillespie, όπου του μαθαίνει Ισπανικά και μαζί ανακαλύπτουν αρκετούς συγγραφείς της Λατινικής Αμερικής όπως ο Octavio Paz, Leopoldo Lugones, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Roberto Arlt. 

Στον συναισθηματικό τομέα, είναι τρεις οι γυναίκες που τον στιγματίζουν αυτή την περίοδο της ζωής του: η πρώτη, Gucky Wögerer, από την Γιουγκοσλαβία, που μαζί της παντρεύτηκε στη Βενετία το 1953 και με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Lucas και την Μαρίνα. Η Gisela Dester, γερμανικής καταγωγής, η οποία ήταν αρχικά βοηθός του και στη συνέχεια η σύντροφός του, και, τέλος, η Anne Frognier, βελγικής καταγωγής, η οποία ως ένα νεαρό κορίτσι είχε εμπνεύσει τον χαρακτήρα της «Άννας στη ζούγκλα» (Anna Nella Giungla). Από τον γάμο τους θα γεννηθούν δύο γιοι, η Silvina και ο Jonas. 

"Ο πατέρας μου είχε δίκιο, βρήκα το δικό μου νησί των θησαυρών: το βρήκα στον εσωτερικό μου κόσμο, στους ανθρώπους που γνώρισα, στο έργο μου. Πέρασα την ζωή μου δίπλα σε ένα φανταστικό κόσμο που ήταν το νησί των θησαυρών μου."

Στην Αργεντινή, ο Hugo Pratt παίρνει εντυπωσιακό αριθμό σελίδων. Εργαζόμενος για τις εκδόσεις Abril δημοσίευσε για πρώτη φορά τη σειρά "Jungleman". Στη συνέχεια εργάζεται, το 1953, για το εβδομαδιαίο Misterix, στον χαρακτήρα του "Sgt. Kirk” και τον «Frontera», όπως επίσης τον «Ernie Pike» και το κόμικς «Ticonderoga». Την ίδια στιγμή ο Hugo Pratt και ο Alberto Breccia λαμβάνουν μαθήματα στο Esquela Panamericana de Arte. Στα μαθήματά τους περιλαμβάνονται οι Walter Fahrer & José Muñoz. Όταν η σχολή τέχνης ανοίγει στη Βραζιλία λίγα χρόνια αργότερα, ο Pratt μένει για έξι μήνες στο Σάο Πάολο.

Στην εποχή στην οποία δηλώνετε η έντονη δημιουργικότητα του Pratt, εμπνευσμένος από τις έντονες ρατσιστικές αντιλήψεις μεταξύ λευκών και μαύρων, άρχισε να γράφει τις ιστορίες του με τέτοια θέματα. Ξεκινά με το "Ann y Dan" (ιταλικός τίτλος "Anna nella jungla", στα ελληνικά “Η Άννα Στη Ζούγκλα”) που δημοσιεύεται στην Αργεντινή στο περιοδικό Supertotem.

Από το καλοκαίρι του 1959 μέχρι αυτό του 1960, ο Hugo Pratt ζει στο Λονδίνο, όπου δημιουργεί, μερικές ιστορίες πολέμου σε κόμικς για τον οργανισμό Fleetway, ενώ συμμετέχει στη Βασιλική Ακαδημία Ακουαρέλας. Το 1962 υπέγραψε επίσης το σενάριο στο "Capitan Cormorant" (Καπετάν Κορμοράντ) και "Wheeling".

Η περίοδος της οικονομικής κρίσης που επικρατεί στην Αργεντινή καθιστά τε δύσκολη ακόμη και για τα έργα των γελοιογράφων και έτσι ο Hugo Pratt αποφάσισε να επιστρέψει στην Ιταλία.

Από το '62 έως '67 ο Pratt εκτελεί δημιουργίες για το κόμικς Il Corriere dei Piccoli και σχεδιάζει τα «Οι περιπέτειες του Σεβάχ» και «Οι περιπέτειες του Οδυσσέα», σε σενάρια Mino Milani, ο οποίος ήταν και ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας. Είναι υπεύθυνος εκείνη την εποχή επίσης για τα κόμικς «Billy James» (1962), «Οι περιπέτειες του Φανφούλα» (1967) και για δύο προσαρμογές μυθιστορημάτων του Stevenson, «Το Νησί Του Θησαυρού» και «Απαγωγή». Παράλληλα συνεργάζεται με τον Alberto Ongaro στη δημιουργία του «Η σκιά». 

Το 1967 ο Hugo Pratt συναντιέται με τον Florenzo Ivaldi, ένα Γενουάτη φαν των κόμικς, με τον οποίο συμφώνησε να ξεκινήσει για ένα μήνα να παρουσιαστεί στο ιταλικό κοινό, μέσα από τα  τεύχη του περιοδικού με τίτλο "Sgt. Kirk ". Στο πρώτο τεύχος εμφανίζονται εννέα σελίδες μιας νέας ιστορίας " Μια Μπαλάντα της Αλμυρής Θάλασσας " ("Una Ballade Della Mer Sale") όπου ξεκινάει ο χαρακτήρας του Κόρτο Μαλτέζε.

"Για εμένα τα ταξίδια είναι η ευκαιρία να πάω στη θέση που υπάρχει ήδη στα όνειρά μου."

Το 1969, στην 5η Διεθνή Έκθεση της Lucca, ο Hugo Pratt συναντήθηκε με τον Georges Rieu, αρχισυντάκτης της γαλλικής εβδομαδιαίας Pif Gadget και αποφάσισαν να συνεργαστούν στη Γαλλία. Στο τραίνο που τον μεταφέρει από τη Γένοβα στο Παρίσι, ο Pratt αποφασίζει, κάτι που θα είναι το καθοριστικό σημείο καμπής της καριέρας του, να επαναχρησιμοποιήσει τον χαρακτήρα Κόρτο Μαλτέζε!

Τον Απρίλιο του 1970, με το επεισόδιο "Το μυστικό του Τρίσταν Μπαντάμ", επανεμφανίζεται ο Κόρτο Μαλτέζε. Αυτή η έκδοση, σε μία εφημερίδα που είχε υψηλές πωλήσεις εκείνη την περίοδο, θα είναι η αληθινή αφετηρία για την καριέρα του Hugo Pratt, που από το 1971 θα θεωρείται από τους ειδικούς του κλάδου και ως ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς στον κόσμο. Συνολικά, η σειρά αφιερωμένη στην Κόρτο Μαλτέζε θα είναι 29 ιστορίες.

Η επιτυχία του Κόρτο Μαλτέζε στη Γαλλία, αρχικά διαδόθηκε στην Ιταλία και έπειτα σε πολλές άλλες χώρες. Ο Hugo Pratt βρίσκεται στη Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του εβδομήντα, και έπειτα άφησε την Γένοβα και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, αλλά συνέχισε να ταξιδεύει και για τον εαυτό του αλλά και για να γίνει ένας πραγματικός «Κόρτο Μάλτεζε». H επιτυχία ήταν τόσο μεγάλη έτσι ώστε ο Alberto Ongaro να μετατρέψει μία ιστορία του σε μυθιστόρημα, σε συνεργασία με τον Μίλο Μανάρα, τον μεταμορφώνουν στον πρωταγωνιστή της σειράς "ΗΡ και Τζουζέππε Μπέργκμαν". Ακόμη και τα εθνικά τηλεοπτικά δίκτυα πολλών χωρών και η ίδια η RAI, μεταδίδουν πλήρεις αναφορές σχετικά με τους τόπους που περιγράφονται στις ιστορίες του. Εκτός από τον Κόρτο Μαλτέζε, ο Pratt δημιουργεί τη σειρά "Οι Σκορπιοί της  Ερήμου", που γεννήθηκε το 1969 στο περιοδικό "Sgt. Kirk ". Δημιούργησε 5 επεισόδια, μέχρι το 1994 με το τελευταίο "Brise de mer ".

Τότε είναι που ο Sergio Bonelli, εκδότης της Araldo  (τώρα γνωστή ως Sergio Bonelli Editore), τον προσλαμβάνει για να δημιουργήσει τέσσερις ιστορίες για την σειρά "Μια περιπέτεια ενός ανθρώπου" (Un Uomo Un’ Avventura): "Ο Άνθρωπος του Σερτάο", "Ο Άνθρωπος από τη Σομαλία", "Ο Άνθρωπος Της Καραϊβικής" & «Ο Άνθρωπος του Μεγάλου Βορρά". Το τελευταίο, το 1991, έγινε μια ταινία που ονομάζεται "Jesuit Joe" . Το 1983 έγραψε μαζί με τον Μίλο Μανάρα "Όλα ξεκίνησαν ξανά με ένα ινδικό καλοκαίρι" και το 1991 δημιούργησε το "El Gaucho". Το 1984 γεννήθηκε το «Cato Zulù». Το 1988 ήταν το έτος της έκδοσης του «Mu, La Citta Perdutta”, την τελευταία περιπέτεια του Κόρτο Μαλτέζε, στο περιοδικό Rizzoli (αυτόνομο σε άλμπουμ θα εκδοθεί το 1992). Ακόμα και η ιταλική Πολεμική Αεροπορία ήθελε να υπενθυμίσει την εβδομηκοστή επέτειο του ιδρύματος, μέσω της φαντασίας από τον Hugo Pratt. "Σε έναν μακρινό ουρανό", το 1993, είναι μια ιστορία εναέριων περιπετειών που βρίσκεται στον αποικιακό κόσμο που βιώνει ο Pratt στην παιδική ηλικία.

Το 1994 ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Lizard στη Ρώμη, με την Patrizia Zanotti, συνεργάτες για πολλά  χρόνια, η οποία χρωμάτισε όλες τις ιστορίες του, και θα δημοσιεύσει μέχρι και σήμερα το σύνολο του έργου του.

Ο Hugo Pratt την δεκαετία του '80 εν ώρα εργασίας

"Ζωγραφίζω... Η ζωγραφική μπορεί να είναι πολλά πράγματα... Θέλω να πω ότι, μετά την έκρηξη της Ποπ Αρτ στην Αμερική, όλος ο κόσμος μιλούσε για αυτό το εικαστικό γεγονός. Στην πραγματικότητα, όλα ξεκίνησαν από τα κόμικς. Το κόμικς, η 9η τέχνη, είναι το πιο μοντέρνο και πιο πλήρες μέσο για να μεταφέρεις μηνύματα."

Η φαντασία του Hugo Pratt δεν ήταν ποτέ σε θέση να τον εγκαταλείψει, ακόμη και στα πιο διαφορετικά μέρη του κόσμου: από ένα μονοθέσιο όχημα της Formula 1 με τα χρώματα των Gitanes τσιγάρων, από το σημείο των τηλεφωνικών θαλαμών των γαλλικών Carpenè Malvolti. Οι χαρακτήρες σε διάφορες αφίσες ταινιών, στα εξώφυλλα των δίσκων των τραγουδιστών όπως οι Paolo Conte, Blanche Dubois, Kadja Nin, Lio και Sylvie Courvoisier. Ενώ ο Hugo Pratt εκθέτει τα έργα του σε μουσεία, όπως το Grand Palais στο Παρίσι και σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές εκθέσεις, ο Κόρτο Μαλτέζε γίνεται ο «πρέσβης» της πόλης. Ενώ ο Γάλλος υπουργός Πολιτισμού Jack Lang ονομάζει τον Pratt "Ιππότη των Τεχνών και των Επιστολών" και ο Mitterand δίνει διηγήματα του στον πιλότο Jacques Lafitte...

O Hugo Pratt στην Ελλάδα το 1993

Στις αρχές του 1995 ο Pratt σχεδίασε το "Morgan", την τελευταία του ιστορία, μια ρομαντική περιπέτεια στην Ιταλία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ιστορία που θα ξεκινήσει "Εξάποδοι άντρες" που ανατέθηκε από τον Agip, αλλά θα παραμείνει ημιτελή. Επίσης το ίδιο έτος θα τελειώσει το τρίτο μέρος του "Wheeling" και, για τον πρόλογο του βιβλίου που συγκεντρώνει όλο το έπος που ξεκίνησε το 1962, θα κάνει τις τελευταίες ακουαρέλες αφιερωμένες στους Ινδιάνους  της Βόρειας Αμερικής.

Ο Hugo Pratt έζησε στην Ελβετία από το 1984, στο σπίτι του στο Grandvaux στη λίμνη της Γενεύης, όπου πέθανε στις 20 Αυγούστου 1995.

Χάρη σε αυτόν ο κόσμος άρχισε να αλλάζει τη στάση του προς τα κόμικς, και πολλοί πλέον έχουν συνειδητοποιήσει ότι ακόμη και τα κόμικς μπορούν να θεωρηθούν μορφή τέχνης. 

"Ναι, είμαι ένας πραγματικός μαχητής. 

Αλλά συχνά καταλήγω με άδεια χέρια."

ΙΩΝΑΣ ΑΓΓΕΛΗΣ