WATCHMEN των Alan Moore&Dave Gibbons

Γράφει ο Σπύρος Ανδριανός

Toν Σεπτέμβριο του 1986 κυκλοφορεί από τη DC ένα κόμικ που όπως και το Dark Knight returns του Frank Miller της ίδιας χρονιάς έμελλε να αλλάξει την ιστορία των κόμικς και τον τρόπο με το οποίο ο περισσότερος κόσμος τα έβλεπε μέχρι τότε...
Το Watchmen θεωρείτε(μαζί με το Dark Knight που αναφέραμε)δημιούργησαν αυτό που ονομάζουμε το Dark age of comics...Όλα τα κόμικ της DC (και όχι μόνο)που ακολούθησαν από τότε έγιναν πιο σκοτεινά,βίαια και κυνικά...

Δημιουργοί του είναι οι Βρετανοί Alan Moore(σενάριο)&Dave Gibbons(σχέδιο)Ο Μoore γνωστός από τις δουλειές του στα Βρετανικά κόμικς καθώς και στον Miracle man&Swamp Thing είχε την αρχική ιδέα και σύμφωνα με τα δικά του λόγια "Ήθελε να αρχίσει ένα υπερηρωικό κόμικ με το θάνατο ενός υπερήρωα,το μυστήριο του ποιος τον σκότωσε και όσο ο αναγνώστης θα έμπαινε βαθιά στο μυστήριο θα φτάνει στην αληθινή καρδιά του κόσμου αυτού των ηρώων και θα βλέπει μια πραγματικότητα διαφορετική από τον κόσμο των υπερηρώων όπως τον ήξερε και γνώριζε μέχρι τότε.."

Όπως είχε κάνει και με τον Miracle Man(μια δημιουργία της δεκαετίας του '50 του Μick Anglo)o Moore για αυτή την ιστορία ήθελε να χρησιμοποιήσει υπερηρωικούς χαρακτήρες της MLJ comics(λέγε με Archie σήμερα)και ο δολοφονημένος ήρωας θα ήταν ο Shield από τους Mighty Crusaders της εκδοτικής...
Η DC το 1983 είχε αγοράσει και εντάξει στο δυναμικό της τα δικαιώματα των ηρώων της Charlton comics(Blue Beetle,Captain Atom,Question,Peacemaker κ.α.)και τελικά ο Moore σκέφτηκε ότι θα ήταν καλύτερα να χρησιμοποιήσει εκείνους τους χαρακτήρες,να κάνει ένα ολικό revamp των χαρακτήρων αυτών..Ο τίτλος του κόμικ θα ήταν "who killed the Peacemaker".'Ετσι πρότεινε αυτή την ιδέα στον τότε managing editor της DC Dick Giordano ο οποίος όμως δεν είχε σκοπό να χρησιμοποιήσουν χαρακτήρες που μόλις η DC είχε εντάξει στο δυναμικό της και να τους σκοτώσουν ή αλλάξουν ολοκληρωτικά(πράγμα που αθ δυσκόλευε στο μέλλον άλλους συγγραφείς που θα ήθελαν να γράψουν ιστορίες με αυτούς του χαρακτήρες).Έτσι πρότεινε στον Moore να δημιουργήσει νέους χαρακτήρες οι οποίοι θα ήταν στο δικό τους universe και όχι στο κλασσικό της DC(με Batman,Superman κ.τ.λ)αν και ο Moore θεωρούσε ότι οι χαρακτήρες έπρεπε να είναι γνωστοί ήρωες με κάποια χρόνια δημοσίευσης έτσι ώστε να υπάρχει το στοιχείο του "συναισθηματικού δεσμού" ανάμεσα στους ήρωες και τους αναγνώστες....

Κάπως έτσι λοιπόν ο Captain Atom έγινε ο Dr.Manhatτan o Peacemaker έγινε ο Comedian,oBlue Beetle έγινε Νight Owl και ο Question έγινε ο Rorschach κ.τ.λ.
Σύντομα στο project προστέθηκε ο σχεδιαστής Dave Gibbons που δήλωσε ενδιαφέρον να σχεδιάσει το νέο πόνημα του παλαιού συνεργάτη του,ο colorist John Higgins και ο editor Len Wein ο οποίος όμως δεν θα επέβαινε καθόλου στη δουλειά του Moore.

Aρχικά η ιστορία του Moore ολοκληρώνονταν σε 6 τεύχη αλλά το συμβόλαιο έλεγε για 12...Έτσι κάποια τεύχη αφιερώθηκαν στα origin των χαρακτήρων ενώ στα τεύχη #3,5,8,10,11 έχουμε ουσιαστικά μια "ιστορία μέσα στην ιστορία"ένα κόμικ μέσα στο κόμικ με την περιπέτεια του Black Freighter(Μαύρη Φρεγάτα)την οποία διαβάζει σε κόμικ ένας πιτσιρικάς μέσα στο κόμικ..Σκεπτόμενος o Moore ότι τα πειρατικά κόμικ ήταν δημοφιλή ειδικά τα χρόνια του '50 όταν είχαν εκλείψει οι εκδόσεις των υπερηρωικών κόμικ και ότι ο σκοτεινός κόσμος τους ταίριαζε με αυτόν των Watchmen...

To κόμικ τέλος εκτός της πειρατικής ιστορίας εμπλουτίζεται με βιογραφίες χαρακτήρων,συνεντεύξεις από μέλη της ομάδας που προηγήθηκε των Watchmen(Minutemen)στα χρόνια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου,αποκόμματα από εφημερίδες για τη δράση τους κ.τ.λ.Αυτό μας κάνει σίγουρα να διαβάσουμε το κόμικ περισσότερο από μία φορά για να καταλάβουμε την ιστορία και τους συμβολισμούς της...

Όσο για την υπόθεση του κόμικ,βρισκόμαστε στην Αμερική της δεκαετίας του '80,μια Αμερική που έχει νικήσει τον πόλεμο του Βιετνάμ(με τη βοήθεια του παντοδύναμου Dr.Manhattan)με πρόεδρο ακόμα τον Nixon,με υπερήρωες που έχουν αποσυρθεί εδώ και μία δεκαετία ή δουλεύουν για τη κυβέρνηση(Comedian,Dr.Manhattan)και όσοι δεν δουλεύουν για αυτήν θεωρούνται παράνομοι(Rorschach).Ένας από αυτούς τους ήρωες ο Comedian δολοφονείται.Ο παλιός σύντροφός του,που δουλεύει ανεξάρτητα και εκτός νόμου ο Rorschach ερευνά το θάνατο του,στη πορεία συναντά και παλαιότερους συντρόφους του,νομίζοντας ότι οι δολοφονίες έχουν επεκταθεί σε όλους τους παλιούς ήρωες που έχουν αποσυρθεί σε μια προσπάθεια ίσως της κυβέρνησης να τους εξαφανίσουν...Φυσικά η ιστορία εξελίσσεται σε θρίλερ συνωμοσίας,σε μια ολοκληρωτική καταστροφή του υπερηρωικού αρχέτυπου των κόμικς,σε μία αλληγορία του φόβου του Κρύου πολέμου....Στο τέλος ο υπαίτιος της δολοφονίας είναι ένας δικός τους σύντροφος και υπερήρωας,ο Ozymandias,ο οποίος δημιουργεί μία ψεύτικη εξωγήινη επίθεση στη Νέα Υόρκη σε μία προσπάθεια να ενωθούν οι δύο υπερδυνάμεις(ΗΠΑ/Ρωσία)και όλα τα έθνη κατ' επέκταση...Σκοτώνει εκατομμύρια για να σωθούν δισεκατομμύρια..Οι υπόλοιποι ήρωες(πλην του Rorschach που το πληρώνει με τη ζωή του)ανήμποροι δέχονται αυτή την εξέλιξη μιας και βλέπουν ότι αποφεύχθηκε πυρηνικός πόλεμος.....Ο Μoore θεωρεί τον Ozymandias σαν τον κακό της υπόθεσης αφού τοποθετεί τον εαυτό του και τα πιστεύω του πάνω από την ανθρωπότητα,σκοτώνοντας εκατομμύρια για το κοινό καλό....

Από το πρώτο τεύχος το αναγνωστικό κοινό κατάλαβε ότι είχε στα χέρια του κάτι το διαφορετικό από ότι είχε διαβάσει μέχρι τότε(ακόμα θυμάμαι την εντύπωση που μου είχε αφήσει και εμένα όταν το διάβασα στα τέλη της δεκαετίας του '80 και πόσο διαφορετικό μου είχε φανεί σε σχέση με τα Spider man που διάβαζα τότε...)Κανένας δεν είχε διανοηθεί μέχρι τότε αληθινούς υπερήρωες που ζούν ανάμεσά μας,με πάθη και αδυναμίες,με τα λάθη τους και τις αποτυχίες τους....
Το Watchmen θεωρείται για τα comic ότι ο citizan Kane για τον κινηματογράφο...Ίσως το σημαντικότερο graphic novel όλων των εποχών και ένα από τα 100 καλύτερα novels του 20ου αιώνα...Έχει αποσπάσει πάμπολλα βραβεία από το 1986 μέχρι σήμερα σε πολλές και διαφορετικές κατηγορίες(Κirby&Eisner awards,Hugo award κ.τ.λ.)ενώ το γεγονός ότι από το 1986 δεν έχει σταματήσει να επανεκδίδεται δείχνει τη σπουδαιότητα και την σημαντική του προσφορά στον κόσμο της 9ης τέχνης όπως όταν κυκλοφόρησε...Τι να πεις για αυτό το αριστούργημα...Αξίζει να υπάρχει στο ράφι κάθε ανθρώπου που θέλει να ονομάζεται σοβαρός αναγνώστης...Πριν μερικά χρόνια η DC έβγαλε και κάποια prequel του κόμικ από σπουδαίους δημιουργούς (Αzarello,Strazynski,J.G.Jones,Wein,Kubert κ.α.)που δεν γνώρισαν μεγάλη επιτυχία και είναι φυσικό αφού δεν μπορείς να συναγωνιστείς ένα αριστούργημα της 9ης τέχνης....To 2009 έγινε ταινία σε σκηνοθεσία του Zack Snyder και θεωρείται από τις πιο πετυχημένες μεταφορές κόμικ στον κινηματογράφο....

Πρόσφατα με το Rebirth η DC ένταξε στο κανονικό της universe τους χαρακτήρες των Watchmen και μάλιστα αφήνει στοιχεία ότι υπέυθυνος για τη δημιουργία του new 52 universe που προηγήθηκε να είναι ο Dr.Manhattan...Θα περιμένουμε με αγωνία τις εξελίξεις(και εδώ είμαστε να τις σχολιάσουμε όπως πάντα).Σίγουρα έχουμε να δούμε και να διαβάσουμε πολλά ακόμα απο τους Watchmen.Κυκλοφορεί και στα ελληνικά απο τις εκδόσεις Anubis.