O Popeye,o Segar και η προσφορά του στην 9η τέχνη

Γράφει ο Σπύρος Ανδριανός

Σήμερα θα σας μιλήσω για έναν από τους πιο αγαπημένους μου δημιουργούς στο χώρο της 9ης τέχνης,ο οποίος με μία ειδικά δημιουργία του και μόνο,τον μονόφθαλμο σπανακοφάγο ναύτη Popeye,έγραψε με χρυσά γράμματα το όνομα του στο χώρο των κόμικς και όχι μόνο.

Γεννημένος στο Τσέστερ του Ιλλινόις τον Δεκέμβριο του 1894,ο Segar ανήσυχο πνεύμα,έζησε μια ταραχώδη νεανική ηλικία στην οποία ακολούθησε ένα σωρό δουλειές(ελαιοχρωματιστής,ταπετσιέρης,ντραμίστας σε τοπικό συγκρότημα και μηχανικός προβολής)μέχρι να αρχίσει να ασχολείται με το σχεδιασμό κόμικς.Σαν μηχανικός προβολής είχε δει πολλές από τις πρώτες μικρού μήκoυς ταινίες του Charlie Chaplin,οι οποίες τον επηρέασαν στο να αποτυπώσει παρόμοιες τρελές καταστάσεις στο χαρτί.Όταν οι πρώτες του δουλειές απερρίφθησαν,αποφάσισε να παρακολουθήσει εντατικά μαθήματα σχεδίου δι' αλληλογραφίας και να δοκιμάσει την τύχη του στο Σικάγο.

Εκεί θα τον πάρει υπό την προστασία του ένας άλλος μεγάλος δημιουργός ο Richard F.Outcault(πατέρας του Yellow boy και του Buster Brown)που είχε εξελίξει τα κόμικ με τη μορφή που έχουν σχεδόν μέχρι σήμερα.Ο Outcault τον συστήνει αμέσως στον διευθυντή της Chicago Evening Post,όπου εκεί θα αρχίσει το πρώτο του comic strip το Charlie Chaplin's Comic Caper εμπνευσμένο φυσικά από τις ταινίες του Chaplin που έβλεπε(του οποίου ο Segar ήταν μεγάλος θαυμαστής).Σύντομα το ταλέντο του θα τραβήξει τη προσοχή τών υπεθύνων της King Feature Syndicate που είχε ιδρυθεί το 1916 από τον Randplh Hearst.O Segar αρχίζει να δουλεύει για αυτούς ,μετακομίζει στη Νέα Υόρκη και δημιουργεί τo 1920 ένα νέο stripάκι το 5.15(ή Sappo όπως ονομάστηκε αργότερα τo 1926 από το όνομα του πρωταγωνιστή του).

Η σχετική επιτυχία του strip κάνει τα αφεντικά του να του ζητήσουν τη δημιουργία ενός δεύτερου strip και ετσι τον Δεκέμβριο του 1919 ξεκινά το Thimble Theater του οποίου οι πρωταγωνιστές(Olive Oyl,ο αρραβωνιαστικός της Harold Hamgravy και ο κακός της υπόθεσης Willie Wormwood)μέσα σε μονοσέλιδα panels αναλαμβάνουν σε κάθε ιστορία και έναν διαφορετικό ρόλο(εξ'ού και Theater)Σταδιακά στο strip (που αλλάζει μορφή και γίνεται με ιστορίες σε συνέχειες)προστίθενται νέα πρόσωπα όπως ο αδελφός της Olive o Castor,οι γονείς της Cole & Nana Oyl κ.τ.λ. και κάπως έτσι το strip συνεχίζει για τα επόμενα 10 χρόνια...

Στο strip της 17ης Ιανουαρίου του 1928 στη Ney York Evening Standard και ενώ ο Castor ψάχνει στο λιμάνι για κάποιο ναυτικό που θα τον πάει στο νησί Dice στις ακτές της Αφρικής,συναντά έναν άσχημο και μονόφθαλμο ναύτη με μία πίπα στο στόμα,τον οποίο ρωτάει(τι έξυπνος..)άν είναι ναυτικός για να πάρει τη πληρωμένη απάντηση από εκείνον "'Ja Think I'm a cowboy?" και ο Castor τον προσλαμβάνει...Κάπως έτσι ξαφνικά ο Popeye,εισέβαλε στις ζωές των πρωταγωνιστών του Thimble Theater όσο και των αναγνωστών...

Ο Segar δεν είχε σκοπό να χρησιμοποιήσει το νέο αυτό χαρακτήρα περισσότερο από ένα story arc,αλλά τα γράμματα που έπαιρναν από τους αναγνώστες,καθώς και το πώς η παρουσία του μαυτικού άλλαξε ολόκληρη τη φιλοσοφία του strip(οι ιστορίες έγιναν ακόμα πιο χιουμοριστικές,πιο σπιρτόζικες και δυναμικές,απέκτησαν τσαγανό και εκρηκτικό "μπρίο")τον έκαναν να τον κρατήσει σαν μόνιμο χαρακτήρα.Η δημοτικότητα του ναύτη ξεπέρασε αυτή των εδώ και χρόνια πρωταγωνιστών του strip ,με αποτέλεσμα ο Popeye να παραμερίσει τους περισσότερους(ο Harold Hamgravy αποτέλεσε παρελθόν τόσο από τη καρδιά της Olive ,όσο και από το strip)και να γίνει η κεντρική φιγούρα ολόκληρου του θιάσου...

O Segar μαζί με το σχέδιο του εξέλιξε συνεχώς τον χαρακτ΄ρα του ναυτικού με το πέρασμα του χρόνου.O Popeye έγινε πολυδιάστατος σαν χαρακτήρας,παρότι όπως και οι υπόλοιποι ήρωες της σειράς ήταν περιορισμένης νοημοσύνης...Σίγουρα όμως το θάρρος,και η δύναμη του καθώς και διάθεση του να βοηθήσει όποιον έχει ανάγκη περισσεύουν!!!Ο θίασος συμπληρώνεται και με άλλους χαρακτήρες (που δυστυχώς δεν επιβίωσαν οι περισσότεροι από τους συνεχιστές του Segar)όπως ο J.Wellington Wimpy(τον γνωρίσαμε σαν Πόλντο στα ελληνικά Ποπάυ του Δραγούνη ακολουθώντας τη ιταλική μετάφραση)και ο Sweepy(Ρεβυθούλης)που πρωτοεμφανίζεται στις 28 Ιουλίου του 1933 και γίνεται η μεγάλη αδυναμία του Popeye που τον υιοθετεί αμέσως,και ο πατέρας του Popeye τον οποίο ο ναυτικός μας πάντα τον αναζητούσε και τελικά τον βρίσκει το καλοκαίρι του 1937.Ο Segar για πρώτη φορά παρουσιάζει έναν θίασο που κερδίζει τη συμπάθεια του αναγνωστικού κοινού,με το να μην αποτελείται από όμορφους ή έστω ευπαρουσίαστους χαρακτήρες,όπου όλοι τους είναι περιορισμένης διανοητικής ικανότητας,ο ίδιος ο πρωταγωνιστής είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που ονομάζουμε όμορφος....Ούτε καν συμπαθητικό δεν μπορούσες να τον πεις στην πρώτη του εμφάνιση...

Ο Segar δεν μπόρεσε να δει το δημιούργημα του να μεγαλώνει μαζί του(μολονότι πρόλαβε και τον είδε στις κινηματογραφικές άιθουσες από τα κλασσικά cartoon των studio Fleischer)Πέθανε νεότατος από λευχαιμία στις 13 Οκτωβρίου του 1938...Φυσικά το strip το συνέχισαν άλλοι δημιουργοί όπως οι Doc Winner,Tom Sims και Bill Zaboly,ενώ ο βοηθός και γαμπρός του Segar,Bud Sagendrof ανέλαβε από το 1948 το κόμικ του Popeye και το Κυριακάτικο strip μέχρι το δικό του θάνατο το 1994.

Γιατί αλήθεια είναι μεγάλη η προσφορά του Segar στην 9η τέχνη;;Μα φυσικά γιατί πέρα απο τις αναμφισβήτητα σχεδιαστικές του ικανότητες ο Segar μέσα από τους ήρωες του Thimble Theatre, και ειδικά του βασικού πρωταγωνιστή(μετά το 1929)Popeye,παρουσίαζε (και συχνά ασκούσε κριτική)την Αμερική και τα ιδανικά της,της εποχής του μεγάλου κραχ,τις δυσκολίες της ζωής,τον πουριτανισμό της κοινωνίας απέναντι σε έναν ανύπαντρο,σχεδόν παραμορφωμένο ναυτικό που μεγάλωνε μόνος του ένα παιδάκι που κάποιοι εγκατέλειψαν(όπως άλλωστε είχε συμβεί και στον ίδιο) μαζί με την κακομαθημένη και προβληματικιά αρραβωνιαστικιά του...Μέσα απο ένα "παιδικό"(όπως τα θεωρούσαν ειδικά εκείνη την εποχή)ανάγνωσμα ο Segar παρουσίαζε την ζωή όπως ήταν και όχι όπως ο κόσμος θα ήθελε να τη "διαβάζει"...Λίγα comic strip είχαν μπορέσει να δείξουν αυτά τα στοιχεία μέχρι τότε...Και μάλιστα με χαρακτήρες τόσο αληθινούς που "μίλαγαν" κατ'ευθείαν στις καρδιές των αναγνωστών...

Ο Segar τόλμησε να τα βάλει με το συντηρητισμό τον οποίον οι περισσότεροι δημιουργοί κόμικ της εποχής του απλά δέχονταν ή προσπαθούσαν να τον αγνοήσουν στην καλύτερη των περιπτώσεων...Η επιτυχία του strip Thimble Theater και ειδικά μετά την είσοδο του Popeye στη σειρά,ήταν ότι οι χαρακτήρες του μπορούσαν να κάνουν ότι ακριβώς ήταν απαγορευμένο στη λογικοκρατούμενη και συντηρητική κοινωνία(και του κόσμου των κόμικ) της εποχής εκείνης..Μπορούσαν να είναι άσχημοι,να είναι χαμηλής νοημοσύνης,να μην είναι τέλειοι το αντίθετο μάλιστα,να μεγαλώνουν παιδί εκτός γάμου,να φέρονται άσχημα στους ενοχλητικούς γονείς τους,να ενεργούν σύμφωνα με το ατομικό τους συμφέρων αδιαφορώντας για τον διπλανό τους και τις συνέπειες μιας τέτοιας πράξης κ.α. Κανένας απο τα μεγάλα ταλέντα που διαδέχτηκαν τον μεγάλο δάσκαλο στο comic του Popeye(Sagendorf,Sims&Zaboly,Wildman και οι Ιταλοί δημιουργοί)δεν μπόρεσαν να φτάσουν το επίπεδο και την ωριμότητα του Segar...